زيارتگاه  و مكانهاي مقدس زرتشتيان

واژه پیر در لغت نامه ها و فرهنگ ها به معنی مراد ، مرشد ، پیشوا و راهنما آمده است كه در نزد زرتشتیان نیز مراد راهنماست . هر سال در روزهای ویژه این زیارتگاه ها تعداد زیادی از زرتشتیان یزد و دیگر نقاط ایران و جهان برای زیارت چند روزی را در جمع زرتشتیان هم کیش در مقابل نیایشگاه به پرستش اهورامزدا می ایستند و اوستا می خوانند و ساعاتی را هم در هوای صاف و سالم کوهستان با تازه نمودن دیدارها و آگاه شدن از حال همکیشان خود به استراحت می پردازند . در زیر مختصری به معرفی این زیارتگاه ها و مکان های مقدس می پردازیم .

زیارتگاه پیر هریشت : این زیارتگاه در 90 کیلومتری غرب شهر یزد و در 14 کیلومتری شهر اردکان یزد قرار دارد . به باور زرتشتیان ، این مکان جایگاه ابدی یکی از ندیمگان شهبانو دختر یزدگرد شاهنشاه ایران به نام گوهربانو است که پس از تعقیب تازیان به این مکان پناه برده است و در آنجا هنگام نیایش ناپدید شده است و روایت است که گوهربانو بر کودکی گمشده نمایان می شود . این مراسم از 7 تا 11 فروردین ماه برگزار می شود که برابر با روز امرداد تا خور (خیر) روز از فروردین ماه هر سال است .

زیارتگاه ستی پیر : این زیارتگاه در شرق شهر یزد در نزدیکی مریم آباد یزد قرار دارد و بنای آن مانند قلعه است که آثار چهار برج باستانی در اطراف قلعه دیده می شود . به باور زرتشتیان ، این مکان پناهگاه مادر شاهزادگان ساسانی است و شامل سه زیارتگاه می باشد . مراسم این زیارتگاه در 24 خرداد ماه هر سال برابر با روز اشتاد از ماه خورداد باستانی اجرا می گردد .

زیارتگاه پیر سبز : نام دیگر این زیارتگاه چک چک یا چک چکو است که در فاصله 65 کیلومتری شمال غربی شهر یزد در دامنه کوهی آهکی قرار دارد و پناهگاه یکی از شاهدخت های ساسانی به نام حیات بانو می باشد . عده ای هم بر اين باورند كه اين مكان مقدس ، يكی از معابد بزرگ آناهيتا است چرا كه مشخصه ويژه اين معبد ، بودن بر بلندی و جاری بودن آب است . محل این زیارتگاه در دامنه کوهی با شیب زیاد قرار دارد . این مکان از مهم ترین و مشهور ترین زیارتگاه های ایران و جهان است . به صورتیکه بسیاری از زرتشتیان کشورهای اطراف ( هند ، پاکستان ، تاجیکستان و ... ) هر ساله در مراسم این زیارتگاه شرکت می کنند . این مراسم از 24 تا 28 خرداد ماه هر سال برابر با روز اشتاد تا روز انارام از ماه خورداد باستانی اجرا می گردد .

زیارتگاه پیر نارستانه : این زیارتگاه در داخل دره ای واقع شده است که سه طرف آن را کوه پوشانده است و در 30 کیلومتری شرق شهر یزد قرار دارد . چشمه ای زیبا نیز در کنار این نیایشگاه قرار دارد که آب آن از بارندگی تامین می شود . بسیاری از ایرانیان بر این باور هستند که این مکان آرامگاه شاهنشاه اردشیر ساسانی بنیانگذار سلسله ساسانیان است که به اردشیر بابکان شناخته می شود . مردم در این روز در این مکان حاضر می شوند و به روان انوشه نیاکان ایران و جانباختگان راه میهن و بزرگان از دنیا رفته ایران درود می فرستند . مراسم این نیایشگاه از روزهای 2 تا 6 تیر ماه برگزار می شود که برابر با سپندارمزد روز تا آذر روز از تیر ماه باستانی است .

زیارتگاه پیر بانو : این زیارتگاه در فاصله 120 کیلومتری شمال غربی شهر یزد و در جنوب شهر عقدا و در بین دره ای به نام زرجو قرار دارد . به باور زرتشتیان ، این مکان آرامگاه شهبانوی پارس ایران است که خاتون بانو نام داشته و به این زیارتگاه پارس بانو هم می گویند . ساکنان این روستا با آب چشمه ، زندگی خود را می گذرانند . این نیایشگاه در مسیر رودخانه فصلی قرار دارد . زمان این مراسم از 13 تا 17 تیر ماه می باشد که برابر با مهر روز تا ورهرام روز از تیر ماه باستانی است .

زیارتگاه پیر نارکی : این زیارتگاه در فاصله 55 کیلومتری جنوب شرقی شهر یزد و در غرب شهرستان مهریز در دامنه کوه بلندی به نام کوه تجنک با سنگهای آهکی سیاه واقع شده است . در این نیایشگاه چشمه آب زیبایی وجود دارد . عده ای بر این باور هستند که این مکان پناهگاه نازبانو شهبانوی ایران و عروس فرمانروای پارس است . مراسم این نیایشگاه هر سال از 12 تا 16 امرداد ماه برگزار می شود که برابر با روز مهر تا ورهرام روز از ماه امرداد باستانی است .

زیارتگاه درب ‌مهرهاي كرمان : آتشكده محله ‌ی دولتخانه از دهش شادروان پولاد اسفنديار يزدی مقيم بمبئی در سال 1280 خورشيدی بنا شده است و تا امروز پرستشگاه زرتشتيان می ‌باشد و هزينه ‌های آن از كمك زرتشتيان تهيه می ‌شود . آتش اين آتشكده تاكنون نيز روشن بوده و هر ساله در روز يازدهم دی ‌ماه در اين محل برگزار می‌ شود كه به گهنبار دولتخانه معروف است . يكی ديگر از آتشكده‌های مهم و جديد كرمان كه تا امروز نيز پابرجاست و مردم برای روزهای فرخنده به آنجا رفته و شمع و عود روشن می ‌كنند، آتشكده واقع در كوچه‌ ی دبيرستان ايرانشهر است . درب مهر نو كرمان به ‌وسيله ی دهشمندان قنات غسانی (يكی از دهات اطراف كرمان) ساخته شده و آتش ورجاوند درب مهر قنات غسان به درب مهر كنونی منتقل گشته است . بخشی از هزينه درب مهر نو از دهش موبدزادگان سرور و شيرين ، دو خواهر قنات غسانی به ‌نامگانه پدرشان دستور رستم دستور مرزبان بنا گرديد . چون بنای درب مهر از دهش بهدينان قنات غسان بوده ، آتش درب مهر قنات غسان به‌ وسيله‌ ی موبدان آنجا به ‌نام موبد بهرام اسفنديار آريايی ، موبد نوشيروان جهانگير اشيدری و موبد گشتاسب بهمن پور جهانبخش به درب مهر كنونی منتقل گرديد . امروزه اين آتشكده شامل موزه ‌ای است كه به ثبت اداره ی‌ ميراث فرهنگی استان كرمان رسيده است و آثار و اسناد قديمی خانواده‌های كرمانی و حتی نسخه‌های خطی قديمی و اشيايی چون چرخ چاه ، چرخ ريس ، سماور برنجی ، اتوهای ذغالی و … در آنجا وجود دارد .

زیارتگاه شاه ورهرام ‌ايزد : زيارتگاهی بيرون دروازه ‌ی ناصريه و متصل به خيابان ناصريه است ، اين محل در قديم معروف به پير سنگی بوده و درب كوچكی از سنگ هم داشته است گذشته از زرتشتيان ، مسلمانان نيز به اين محل باور دارند و با پاكی نيت ، نيازهای خود را از اين محل می‌خواهند . چنين معروف است كه هنگام هجوم افغان ‌ها به كرمان ، شب را در كنار خندقی كه نزديك شاورهرام ‌ايزد بود استراحت كرده تا فردای آن ‌روز ، اين حدود را غارت كنند شبانه پرچم سبزی در اين محل ظاهر گشت و در قلب سپاه آنان افراشته و برپا شد . افغان ‌ها به گمان ‌اينكه دشمن به ايشان حمله ‌ور شده در تاريكی شب به كشتن يكديگر پرداختند و پای‌ به فرار گذاشتند . علت ديگری كه باعث شده به اين محل احترام بگذارند اين است كه محمد اسماعيل ‌خان حاكم كرمان مصمم بود كه مسير دروازه‌ ی ناصريه را از اواسط شاورهرام ‌ايزد بگذرانند . هر چند زرتشتيان عجز و التماس كردند تا او را از اين تصميم منصرف كنند مؤثر واقع نشد ، شبانه پيرمردی سفيدپوش و نورانی از چاهی كه در اين محل قرار دارد خطاب به او گفت : تو می ‌خواهی خانه ‌ی مرا خراب كنی ؟ خانه‌ات را خراب و افراد آن را پريشان خواهم كرد . فردای آن ‌روز محمد اسماعيل ‌خان از تصميم خود دست برداشت و دستور داد روی آن چاه صفه ‌ای بسازند . يكی از زرتشتيان اين عمل را به امر او انجام داد و اين صفه تا امروز وجود دارد و امروزه زرتشتيان در اين قسمت شمع روشن می ‌كنند .

زیارتگاه شاه ‌مهر ايزد : زيارتگاهی است در شمال شهر كرمان ، اين محل را باغچه بوداغ ‌آباد می‌ خوانند . جشن فرخنده‌ ی سده و آتش ‌افروزی اين جشن در اين محل برپا می ‌شود . اين محل دارای باغی است كه شامل دو ساختمان با حوض نسبتا بزرگ و آشپزخانه‌ ای كه تنور آن محل پخت نان و فضای آن برای پخت آش و سيروگ در روزهای مهر ايزد است می باشد . اين آشپزخانه از دهش هرمزديار خداداد اشيدری به ‌نامگانه ی مادرش روانشاد ماه ‌خورشيد اشيدری قنا غسانی بوده است . اين زيارتگاه كه مورد توجه و باور بسياری از مسلمان ‌ها نيز هست ، در روزهای فرخنده‌ شاهد خيرات جمعيت زيادی از زرتشتيان می ‌باشد . چند سال قبل تالاری از دهش رشيد نيك ‌بخش در اين مكان ساخته شد كه مراسم عروسی و جشن ‌های مهم زرتشتيان كرمان چون سده در آنجا برگزار می ‌شود . در مقابل شاه‌ مهر ايزد زمينی است كه در روز جشن سده خرواری از هيزم در آنجا افروخته می ‌شود .

آرامگاه مقدس جاماسب فیلسوف : اين اثر باستانی و با ارزش در حدود 85 كيلومتری جنوب شرقی شهر شيراز كه در مسير جاده شيراز جهرم در سمت راست جاده و نرسيده به شهر خفر می باشد قرار گرفته است كه پس از ورود به جاده فرعی به روستای كراده منتهی می ‌شود و پس از آن در شرق كراده روستای گاره واقع شده كه آرامگاه جاماسب حكيم در بيرون اين روستا قرار دارد . فاصله روستای كراده تا روستای گاره دو كيلومتر است كه از ميان كوچه باغ‌ های سرسبز راهی باريك و خاكی ناهموار را به ‌طرف آرامگاه طی می ‌كند . نام اصلی اين روستا گاره يا كاره می ‌باشد كه اهالی منطقه به ‌آن جومه بزرگی می ‌گويند كه مخفف جاماسب بزرگ است . اهالی منطقه ، جاماسب را به كسر « س » تلفظ می ‌كنند . پيرمردان و پيرزنان اين منطقه جاماسب را خانباز هم می ‌خوانند و درباره جاماسب يا خانبازخان داستانها و اشعار بسياری در منطقه استان فارس گفته شده است . از جمله می ‌گويند كه خداوند به جاماسب گفت : كه در روزی معين عمرت به ‌پايان می ‌رسد و جاماسب در روز موعود به اين منطقه وارد شده و در همان جا جان ‌به جان آفرين تسليم كرد و اهالی گاره برايش مقبره ‌ای ساختند .

زیارتگاه میترایی قلعه کنگلو : این بنا که به نخستین نیایشگاه ساسانی معروف است در مازندران واقع شده است . دیواره های آن از جنس گچ و ساروج می باشد و زیر بنای آن 50 متر مربع است . بنای اصلی آن در سه طبقه بوده است که امروزه فرو ریخته است . شمال این بنا به کوهی بزرگ و صخره ای به نام خورنرو راه دارد .

نیایشگاه دهانه غلامان : در 44 کیلومتری شهرستان زابل در 40 سال پیش به یاری طوفانی بزرگ شهری از زیر خاک بیرون آمده است که سال ساخت آن به 500 سال پیش از میلاد باز می گردد . شنهای رونده این شهر را به مدت بیش از 2000 سال از دید عموم مخفی نگاه داشته بوده است . در کنار این شهر بنایی چهارگوش به وسعت 2500 متر مربع می باشد که زیارتگاه دینی ایرانیان بوده است که سکو های بلند آن نشان از اجرای مراسم دینی مردم این منطقه داشته است .

ارائه نظرات مختص اعضاي سايت ميباشد.
لطفا ثبت نام كرده و لاگين كنيد.